Rối loạn tiêu hóa là tình trạng bất thường trong hoạt động của hệ tiêu hóa, có thể gặp phải ở bất kỳ độ tuổi nào. Khi mắc phải, người bệnh thường cảm thấy khó chịu làm ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hàng ngày. Cùng Nuris tìm hiểu các cách điều trị rối loạn tiêu hóa có thể thực hiện tại nhà qua bài viết dưới đây.
Nguyên nhân gây rối loạn tiêu hóa
Tiêu hóa là quá trình chuyển hóa thức ăn thành các chất dinh dưỡng mà cơ thể có thể hấp thụ qua thành ống tiêu hóa vào máu. Quá trình này bắt đầu từ miệng và kết thúc tại ruột già. Khi có bất kỳ yếu tố nào tác động, làm gián đoạn hoặc thay đổi quá trình này, dẫn đến việc thức ăn không được tiêu hóa đúng cách, chúng ta gọi đó là rối loạn tiêu hóa.
Rối loạn tiêu hóa không phải là một bệnh lý độc lập mà là một triệu chứng, thường xuất hiện do nhiều nguyên nhân khác nhau, chẳng hạn như viêm đại tràng, các bệnh lý về dạ dày, hoặc chế độ ăn uống không hợp lý. Nếu tình trạng này kéo dài và không được điều trị đúng cách, người bệnh có nguy cơ mắc phải các bệnh lý nghiêm trọng hơn liên quan đến hệ tiêu hóa, bao gồm cả ung thư đường ruột.
Các cách điều trị rối loạn tiêu hóa tại nhà
1. Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh và sinh hoạt hợp lý
Mục tiêu của chế độ ăn kiêng cho người mắc chứng rối loạn tiêu hóa là giúp cải thiện quá trình phân hủy và hấp thụ dưỡng chất sau khi ăn, đồng thời làm giảm các triệu chứng khó chịu như chướng bụng, đầy hơi và cảm giác không thoải mái.
2. Các thực phẩm cần tránh
- Đồ uống có ga: Các loại đồ uống này có thể làm gia tăng cảm giác đầy hơi và khó tiêu.
- Rượu, trà, cà phê: Đây là những thức uống có thể kích thích và gây kích ứng cho các cơ quan tiêu hóa kém, đặc biệt là dạ dày, gan, tuyến tụy và ruột, làm nặng thêm các vấn đề tiêu hóa.
3. Thực phẩm tốt cho đường ruột
Một số loại thực phẩm có lợi cho hệ tiêu hóa mà người bệnh nên bổ sung vào chế độ ăn hàng ngày gồm:
- Giấm táo: Giúp cải thiện tiêu hóa và giảm cảm giác đầy bụng.
- Trà hoa cúc và trà bạc hà: Có tác dụng làm dịu hệ tiêu hóa, giảm các triệu chứng như đau bụng, đầy hơi và khó tiêu.
Việc bổ sung những thực phẩm này sẽ hỗ trợ rất nhiều trong việc cải thiện tình trạng tiêu hóa và giúp người bệnh cảm thấy thoải mái hơn trong sinh hoạt hàng ngày.
4. Tăng cường chất xơ trong chế độ ăn
Một chế độ ăn thực phẩm giàu chất xơ có thể giúp cải thiện chức năng tiêu hóa và ngăn ngừa táo bón. Lượng chất xơ khuyến nghị là khoảng 30g mỗi ngày. Các nguồn thực phẩm giàu chất xơ bao gồm:
- Gạo lứt
- Trái cây và rau xanh
- Các loại đậu
- Yến mạch
- Bột rau củ Nuris
Chất xơ không chỉ giúp ổn định nhu động ruột mà còn hỗ trợ quá trình lên men trong ruột, giảm cảm giác đầy bụng.
5. Sử dụng men tiêu hóa
Bổ sung men tiêu hóa là một cách hiệu quả để hỗ trợ quá trình tiêu hóa, đặc biệt đối với người bị rối loạn tiêu hóa. Men tiêu hóa có nhiều lợi ích, bao gồm:
- Cải thiện khả năng hấp thụ dinh dưỡng: Men tiêu hóa giúp phân hủy thức ăn tốt hơn, tăng cường khả năng hấp thụ dưỡng chất, từ đó giảm bớt các triệu chứng như đầy hơi, chướng bụng.
- Hỗ trợ điều trị viêm ruột: Enzyme tiêu hóa giúp cải thiện quá trình tiêu hóa thức ăn và hỗ trợ làm giảm tình trạng viêm trong ruột.
- Giảm triệu chứng hội chứng ruột kích thích (IBS): Men tiêu hóa giúp phân hủy thức ăn trong đường ruột, từ đó cải thiện hiệu quả các triệu chứng của IBS như đau bụng, đầy hơi và tiêu chảy.
6. Bổ sung chất béo lành mạnh
Người bị rối loạn tiêu hóa nên tránh các thực phẩm giàu chất béo bão hòa như thịt đỏ (thịt bò, thịt lợn) và thực phẩm chế biến sẵn chứa chất béo chuyển hóa. Những loại chất béo này có thể làm tăng viêm trong cơ thể và gây ra các vấn đề tiêu hóa. Thay vào đó, nên ưu tiên chất béo lành mạnh như omega-3 và chất béo không bão hòa đơn, có trong bơ, cá hồi, và các loại hạt. Những chất béo này có tác dụng hỗ trợ sức khỏe tim mạch và giảm viêm, giúp hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả hơn.
7. Chọn hoa quả phù hợp cho hệ tiêu hóa
Khi bị rối loạn tiêu hóa, đầy hơi hay chướng bụng, người bệnh nên tránh các loại trái cây có hàm lượng fructose cao như lê, xoài. Thay vào đó, nên bổ sung các loại quả có hàm lượng fructose thấp và dễ tiêu hóa như cam, bưởi, hoặc các loại quả mọng. Những loại trái cây này không chỉ dễ tiêu mà còn ít gây chướng bụng. Đặc biệt, chuối là một lựa chọn tuyệt vời, vì có hàm lượng fructose thấp nhưng rất giàu chất xơ và inulin, giúp kích thích sự phát triển của lợi khuẩn trong đường ruột, cải thiện tiêu hóa.
8. Uống đủ nước
Cung cấp đủ nước cho cơ thể rất quan trọng trong việc điều trị rối loạn tiêu hóa. Nước giúp làm mềm phân và hỗ trợ quá trình thải chất cặn bã ra khỏi cơ thể dễ dàng hơn. Ngoài ra, chất xơ trong chế độ ăn cần đủ lượng nước để thực hiện chức năng tiêu hóa. Nếu thiếu nước, chất xơ không thể phát huy tác dụng, dẫn đến táo bón. Đặc biệt, nên tránh uống đồ uống chứa caffeine vì chúng có thể gây ợ nóng và làm trầm trọng thêm các vấn đề tiêu hóa.
9. Kiểm soát căng thẳng
Căng thẳng kéo dài có thể ảnh hưởng trực tiếp đến hệ tiêu hóa. Khi cơ thể bị mệt mỏi, hệ thần kinh trung ương sẽ làm giảm khả năng co thắt cơ và giảm tiết dịch tiêu hóa, từ đó làm chậm quá trình tiêu hóa. Nếu căng thẳng chỉ xảy ra thỉnh thoảng, cơ thể có thể phục hồi nhanh chóng. Tuy nhiên, nếu stress kéo dài, nó có thể khiến tình trạng tiêu hóa trở nên tồi tệ hơn, đặc biệt là đối với người bị hội chứng ruột kích thích (IBS). Do đó, việc thư giãn và giảm stress là rất quan trọng để duy trì sức khỏe tiêu hóa.
10. Ăn chậm và nhai kỹ
Ăn chậm và nhai kỹ không chỉ giúp cơ thể hấp thụ dinh dưỡng tốt hơn mà còn giúp giảm thiểu tình trạng đầy bụng và khó tiêu. Đây là một thói quen quan trọng mà người bị rối loạn tiêu hóa cần duy trì trong mỗi bữa ăn, giúp thức ăn dễ dàng được tiêu hóa và giảm bớt các triệu chứng khó chịu.
11. Giảm gia vị cay nóng
Các gia vị cay nóng như ớt, hành, tỏi có thể gây kích ứng dạ dày và làm tăng các triệu chứng rối loạn tiêu hóa, chẳng hạn như ợ chua, đau bụng và tiêu chảy. Do đó, nên hạn chế sử dụng các gia vị này trong chế biến thực phẩm khi bị rối loạn tiêu hóa.
12. Tăng cường vận động
Tập thể dục đều đặn có tác dụng tích cực đến sức khỏe tiêu hóa. Vận động giúp cải thiện sự cân bằng nội tiết tố, kích thích sự giải phóng endorphin, giúp giảm căng thẳng và cải thiện tâm trạng. Tất cả những yếu tố này đều có lợi cho hoạt động của hệ tiêu hóa, giúp người bệnh cảm thấy thoải mái và dễ chịu hơn.
Rối loạn tiêu hóa tuy thường gặp nhưng không nên chủ quan. Nếu tình trạng này kéo dài sẽ gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe, tâm lý, thậm chí sẽ dẫn đến nhiều bệnh nguy hiểm. Đừng quên truy cập TIN TỨC thường xuyên để cập nhật nhiều kiến thức bổ ích về chăm sóc sức khỏe. Nếu có bất cứ thắc mắc nào cần giải đáp, vui lòng liên hệ qua HOTLINE để được tư vấn miễn phí hoặc truy cập TẠI ĐÂY.